Son numerosos os procedementos nos que polo proxenitor alimentante solicita a suspensión da pensión de alimentos dos fillos, tanto menores como maiores de idade, en base a unha falta de ingresos do alimentante que provoca a imposibilidade de satisfacer a obrigación de pago acordada.

O procedemento a instar para tal petición, é o procedemento de modificación de medidas previsto no artigo 775 dá Lec, no que se establece que se poderá solicitar do tribunal que acordou as medidas definitivas, a modificación das medidas convidas polos coniuxes ou das adoptadas en defecto de acordo, sempre que varíen sustancialmente as circunstancias tidas en conta ao aprobalas ou acordalas.

Sinalar tamén que os artigos 90 e 91 do código civil, tan só permiten a modificación dos efectos complementarios sancionados nunha sentenza firme no caso de que se alteraron sustancialmente os factores que condicionaron a súa inicial adopción. Conforme a unha reiterada e consolidada doutrina xurisprudencial, esíxese, en orde ao posible acollemento da acción modificativa, a concurrencia dos seguintes requisitos:

1º.- Un cambio obxectivo, en canto á marxe da vontade de quen insta o novo procedemento, da situación contemplada ao tempo de establecer a medida que se intenta modificar.

2º.- Que o devandito cambio teña suficiente entidade, en canto afectando á esencia da medida, e non a factores meramente periféricos ou accesorios.
3º.- Que a expresada alteración non sexa meramente coiuntural, ofrecendo, pola contra, unhas características de certa permanencia no tempo.

4º.- Que o repetido cambio sexa imprevisto, ou imprevisible, o que exclúe aqueles supostos en que, ao tempo de establecerse a medida, xa foi tida en conta unha posible modificación das circunstancias.

Pois ben, para que se poida acordar a suspensión de pago dunha pensión de alimentos, debe acreditarse que concorre unha situación excepcional que ampare tal suspensión, que non sexa provocada polo alimentante, incumbindo ademais ao solicitante a carga de probar a realidade da alteración das circunstancias e do carácter substancial das mesmas.

Na práctica habitual, e aínda malia que non existan ingresos por parte do proxenitor alimentante, os xulgados veñen establecendo un mínimo vital, que é a cantidade mínima imprescindible para o desenvolvemento dos fillos en condicións de suficiencia e dignidade, aos efectos de garantir un mínimo de desenvolvemento físico, intelectual e emocional do menor, pero tamén é certo, que ante a disparidade de criterios das distintas Audiencias Provinciais en canto a fixar un mínimo vital ou suspender temporalmente a obrigación de pago da pensión de alimentos ante a falta de ingresos do proxenitor alimentante, o Tribunal Supremo, na súa Sentenza nº 111/2015 de 2 de marzo de 2015, clarificou cando procede ou non a suspensión de obrigación de pago da pensión alimenticia, admitíndoa soamente con carácter moi excepcional e para aqueles casos concretos no que non existe ningún tipo de ingresos, nos que se inclúen tamén as prestacións sociais, nin que se teñan bens que se puidesen enaxenar e que se acredite sen dúbida que se percibe axuda de terceiras persoas para subsistir, dito noutros termos, que se atope nunha situación de “pobreza absoluta”.

Xa que logo, non só basta con acreditar que se está en situación de desemprego ou que non se perciben axudas públicas para que de forma automática suspéndase a obrigación de abonar a pensión alimenticia dos fillos, senón que debe acreditarse unha situación de desamparo total, de ausencia de bens, coas que poder facer fronte ás necesidades básicas do alimentante, é dicir atoparse nunha situación, como diciamos anteriormente, de pobreza absoluta.

Recentemente tivemos a ocasión de intervir nun asunto no que se interesaba a suspensión temporal da pensión de alimentos dun fillo maior de idade, acollendo as nosas pretensións, desestimando a demanda presentada de adverso, ao establecer que non concurría a situación excepcional que amparara a suspensión da obriga de abonar a pensión de alimentos, mantendo na mesma cantidade que a establecida no seu día na sentenza de divorcio.

Para ver a sentenza completa pincha aquí.

Manuel Silva García
Letrado Depto. Dereito de Familia FORO AVOGADOS